“>
۲-۵-۴- نقش سهامداران نهادی در نظارت بر شرکت و انتقال اطلاعات
یک نقش بالقوه دیگر برای سهامداران نهادی بزرگ فراهم نمودن مکانیسمی معتبر برای انتقال اطلاعات به بازارهای مالی یا به عبارت دیگر سایر سهامداران می‌باشد. طبق پژوهش‌های چیدمبران وجان(۱۹۹۷) سهامداران نهادی بزرگ می‌توانند اطلاعات محرمانه ای را که مدیران شرکت کسب می‌کنند به سایر سهامداران منتقل نمایند. اما برای اینکه چنین نظارتی قابل قبول باشد لازم است سرمایه گذاران بزرگ سرمایه گذاری خود را برای مدت زمان نسبتا طولانی حفظ نموده و سهام کافی برای تعدیل مشکل استفاده مجانی[۶۴] دیگر سهامداران از این نظارت را داشته باشند. نتایج فوق نشان می‌دهد که تحت شرایط خاصی، پاداش لازم برای سهامداران بزرگ نظارت کننده بر عملکرد مدیریت و همچنین پاداش برای مدیران همکاری کنند، با سهامداران مذبور ایجاد خواهد شد. بنابرین به این نوع نظارت که سرمایه گذاری برای ایجاد رابطه گفته می شود، هم برای مدیریت و هم برای سرمایه گذار بزرگ بهینه خواهد بود.
بین توانایی‌ها و انگیزه های نظارتی سهامداران نهادی و سهامداران بزرگ غیرنهادی تفاوتهایی وجود دارد. گورتن و کهل[۶۵] (۱۹۹۹) نشان دادند که سهامداران نهادی به دلیل مشکلات نمایندگی خود ممکن است نظارتهای غیرکاملی داشته باشند. با وجود این از آنجا که سهامداران حقیقی زیادی برای نظارت بهتر وجود ندارد، لذا نظارت سهامداران نهادی مورد استقبال سهامداران قرار می‌گیرد. لذا در مدل گورتن و کهل سهامداران نهادی بزرگ و سهامداران غیرنهادی بزرگ به عنوان نظارت کنندگان بر شرکت‌ها به طور همزمان وجود دارند (هاشمی و کمالی ،۲۰۹،۱۳۸۹ ).
۲-۶- تاثیر سهامداران نهادی بر هزینه های نمایندگی
در خصوص تاثیرات احتمالی سرمایه گذاران نهادی، مالی، بر هزینه های نمایندگی بحث‌های مختلفی از سوی صاحب‌نظران صورت گرفته است. هنگامی که مالکان عمده شرکت خود از گروه شرکت‌های سرمایه گذاری باشند مدیران پرتفوی این شرکت‌ها نقش وکیل و سهام‌دارانشان نقش موکل را دارند. همزمان با ارزیابی عملکرد شرکت‌های بورسی توسط مدیران پرتفوی شرکت سرمایه گذاری نقش تعیین کننده ای در تثبیت یا تنزیل موقعیت شغلی مدیران شرکت خواهد داشت. همچنین هنگامی که سهامداران نهادی از نوع نهادهای مالی باشد با توجه به تجربه، تخصص و توانایی ارزیابی مدیریتی بالای خود می‌توانند با بهره گرفتن از حق رأی بالایی که دارد نظارت بهتر و موثرتری بر مدیریت شرکت سرمایه پذیر اعمال کند و انتظار می رود حاصل این نظارت ارائه توصیه های لازم، افزایش بازده و عملکرد شرکت سرمایه پذیر باشد (هان[۶۶] ،۲۰۰۶ ).
۲-۷- نقش سرمایه گذاران نهادی در عملکرد شرکت ها
سرمایه گذاران نهادی به دلیل دراختیار داشتن درصد قابل توجهی از سهام شرکت ها و همچنین حرفه ایی بودن در امر سرمایه گذاری، توان و انگیزه لازم در امر سرمایه گذاری و همچنین توان و انگیزه لازم برای نظارت بر شرکت ها را دارا می‌باشند. عموما این گونه تصور می شود که حضور سرمایه گذاران نهادی ممکن است به تغییر رفتار و عملکرد شرکت ها منجر شود این امر از فعالیت‌های نظارتی که اینگونه سهامداران انجام می‌دهند، نشأت می‌گیرد. محققین در این خصوص بیان می دارند که سرمایه گذاران نهادی از طریق اداره نحوه ی عمل شرکت به طریق صریح بر عملکرد شرکت نظارت می‌کند. کاپلان و مینتون[۶۷] در سال ۲۰۰۸ دریافتند که حضور سرمایه گذاران نهادی با جابه جایی زیاد مدیران ارتباط دارد که این امر نشانگر انجام وظیفه نظارتی توسط سهامداران مذبور است(صمصمار،۳۵،۱۳۹۲ ).
۲-۸- طبقه بندی سرمایه گذاران نهادی
بخشی از تحقیقات اخیر به این نتیجه رسیده اند که همه سرمایه گذاران نهادی برابر نیستند. بعضی سرمایه گذاران نهادی روابط تجاری موجود و بالقوه ای با شرکت ها دارند و به منظور حمایت از این روابط ممکن است تمایل کمتری برای مخالفت با تصمیمات مدیریت داشته باشند. این سرمایه گذاران حساس به فشار[۶۸] نامیده می‌شوند. در مقابل برخی دیگر مانند شرکت‌های سرمایه گذاران مستقل که به دنبال روابط تجاری با موسساتی نیستند که در آن ها سرمایه گذاری می‌کنند، کمتر تحت فشار بوده و برای نظارت، انضباط و اعمال کنترل روی مدیران شرکت مناسب ترند این سرمایه گذارن غیرحساس به فشار[۶۹] نامیده می‌شوند.
میان انواع مختلف سرمایه گذاران نهادی با در نظر گرفتن تفاوت میان سهامداران نهادی حساس به فشار و غیر حساس به فشار تفاوت قائل شدند و استدلال کردند که سرمایه گذاران حساس به فشار بیشتر با تصمیمات مدیریت همراهی می‌کنند به این دلیل که این سرمایه گذاران ممکن است روابط تجاری موجود یا بالقوه ای با شرکت داشته باشند که نخواهند آن ها را به خطر بیندازند.
سرمایه گذاران نهادی تمایل فزاینده ای دارند که از حقوق مالکیت شان برای فشار به مدیریت استفاده کنند تا آن ها در جهت بهترین منافع سهامداران عمل کنند. همچنان که سهم مالکیت این سرمایه گذاران در شرکت‌ها افزایش می‌یابد، تمرکز فزاینده ای توسط قانون گذاران و محققان بر نقش آن ها در نظارت، اعمال نظم و تاثیر بر مدیران شرکت وجود دارد. با وجود امکانات و استعدادهای تخصصی، سرمایه گذاران نهادی از برتری نسبی در بازار برخوردارند و در نتیجه هزینه نظارت آن ها به طور نسبی کمتر است. این مسئله باعث کارائی بالاتر سطوح مدیریتی در نظارت بر اهداف سرمایه گذاری می شود. بر اساس نوع سرمایه، شرکت‌های سرمایه گذاری به چهار دسته تقسیم می‌شوند:
- شرکت‌های سرمایه گذاری با سرمایه متغیر
شرکت‌های سرمایه گذاری با سرمایه متغیر، پیوسته با فروش سهام خود به مردم، اقدام به جمع آوری سرمایه جدید، افزایش خالص دارایی و خرید انواع اوراق بهادار در کوتاه مدت و بلندمدت می‌کنند. این شرکت ها به شرکت‌های سرمایه گذاری مشترک نیز معروفند، در هر زمان آماده فروش و بازخرید اوراق سهام خود می‌باشند، به نحوی که در صورت وجود تقاضا در بازار، اوراق سهام منتشر و در صورت وجود عرضه اوراق توسط سرمایه گذاران اقدام به خرید می‌کنند. خرید سهام توسط شرکت به قیمتی متناسب با ارزش خالص دارای هر سهم که روزانه در پایان وقت محاسبه می شود، صورت می‌گیرد. لازم به ذکر است که این نوع شرکت ها ممتاز و اوراق قرضه منتشر نمی نمایند. سهام این نوع از شرکت‌ها در بورس معامله نمیشود، بلکه خود شرکت یا کارگزاران توزیع، فروش اوراق را انجام می‌دهند. از آنجا که ممکن است سرمایه این شرکت ها هر روز تغییر کند، بر اساس ماده ۸ لایحه اصلاحی قانون تجارت کشور مصوب ۱۳۴۷ مبنی بر اینکه سرمایه شرکت ها باید ثبت شده و مشخص باشد، امکان تشکیل این نوع شرکت ها در کشور ما وجود ندارد.
“
