برون ز کنج قناعت بسیط روی زمین بپای حرص بگشتیم هیچ جا خوش نیست.
دیوان / ۶۲ و ۳۷۵
اگر چه در بسیط هفت کشور جهان خاص جهاندار است یکسر
( نظامی).
بصر. بینائی . ج ‚ ابصار…………………………………………………………… (ناظم الاطباء) (منتهی الارب )
هر که خاک کف پایت نکند کحل بصر اعتقاد همه آنست که او بی بصر یست .
دیوان / ۷۰ و ۳۹۱
ای مرا همچو جان و دیده عزیز این و آن از تو یافت عمر و بصر
( مسعود سعد).
بصل.پیاز. بصله یکی منه المثل: هو اکسی من البصل………………(منتهی الارب ) (آنندراج )
پیاز که یکی از بقولات ماکول است ………………………………………………………………. (ناظم الاطباء).
سوخ …………………………………………………………………………………. ( فرهنگ اسدی خطی نخجوانی ).
سر خصم عدوت کوفته بادا چون سیر زانکه بر گند حشو است دماغش چو بصل
دیوان / ۵۵۶
تو بصل نیز هم نمیدانی بیهده ریش چند جنبانی
(سنایی).
بقم. بکم …………………………………………………………………… (برهان ) (منتهی الارب ) (ناظم الاطباء).
معرب بکم و بگم ‚ چوبی باشد سرخ که رنگ رزان بدان چیزها رنگ کنند………. (برهان).
چوبی است سرخ که رنگ رزان بدان رنگ کنند و بفارسی آنرا بکم گویند. درخت آن بزرگ است و برگش به برگ بادام ماند……………………………….. (ناظم الاطباء) (منتهی الارب)
بردم طاوس ماه ‚ بر سر هدهد کلاه بر رخ دراج گل بر لب طوطی بقم
(منوچهری).
بلارک . نوعی از فولاد جوهردار…………………………….. (برهان ) (هفت قلزم ) (فرهنگ خطی ).
نوعی از پولاد جوهردار که از آن شمشیر کنند……………………………………………………….. (آنندراج).
شمشیر بسیارجوهر…………………………………………………………………………………………………………. (برهان )
عدو بلارکت آبی تنگ تصور کرد چو پای پیش نهاد از سرش گذشت آن آب
دیوان / ۳۹۸
هر آن تیرباران که آمد فرود بلارک همی گشت وجان می درود
( فردوسی).
بوارق. بارقه………………………………………………………………………………………………………… (ناظم الاطباء)
جمع بارقه که بمعنی چیز روشن و بمعنی درخشندگی و روشنی باشد. مشتق از بروق که بمعنی درخشیدن است ……………………………………………………………………….. (غیاث ) (آنندراج).
از گرد لشگر تو هوا پر غیاهب است از نعل مرکب تو زمین پر بوارق است
دیوان / ۴۳۲
بیادق. بیدق بیدق . معرب و ماخوذ از پیاده فارس….. ……………………………….. (ناظم الاطباء).
معرب پیادک ،پیاده، پیاده شطرنج را گویند و آن مهره ای باشد از جمله مهره های شطرنج و معرب پیاده است ………………………………………………………………………………………………………. (برهان).
در عرصه زمانه بغیر از تو شاه نیست غیر از تو که هست ز جمع بیادق است
دیوان / ۴۳۲
بی مر. (از: بی + مر = امار پهلوی)……………………………………………….. (حاشیه برهان چ معین ).
بمعنی بیشمار و بی حد و حساب و بسیار باشد چه مر بمعنی شمار هم آمده است .(برهان )
بمعنی بی شمار و بی حساب است …………………………………………………….. (انجمن آرا) (آنندراج).
جواب میرود این شعر من علی رغمم بپای خویش که شعر مراست بی مر پای
شرح لغات و اعلام دشوار در دیوان سلمان ساوجی۹۲۳