درحقیقت، ارتباط فرآیندی دوسویه است که بر اساس آن دانش و اطلاعات بین افراد، تبادل و تسهیم میگردد، این موضوع صرفاً درحد ارسال پیام یا منتقل نمودن اطلاعات نیست، بلکه در برگیرندۀ تحقیق، کشف و تولید دانش نیز می‌باشد.
همانند سال گذشته، قویاً اعتقاد دارم که گمرکات و فراتر ازآن جامعۀ گمرک با التزام به شرکت و تعامل فعال درامور ارتباطی و تضمین مؤفقیت سال ارتباطات سازمان جهانی گمرک، این مناسبت را پاس خواهند داشت”.
با دقت در پیام های سال های ۲۰۱۳و۲۰۱۴ دبیرکل سازمان جهانی گمرک، می بینیم که سازمان هایِ با نوآوری بیشتر، در پاسخ به محیطهای متغیر و ایجاد و توسعه قابلیت های جدیدی که به آن ها اجازه دهد به عملکرد بهتری برسند موفقتر خواهند بود.(مورنو، مونتس،فرناندز،۲۰۰۴) ولی این فرایند کاملاً پیچیده است و مستلزم مدیریت مؤثر و کارآمد در بسیاری از فعالیتهای مختلف است.(نوری ،۱۳۸۴) چالش اصلی در حوزۀ نوآوری این است که چگونه می توان آن را به وجود آورد و بهبود بخشید؟(ربیعی,۱۳۸۸)به عقیدۀ پژوهشگر و با توجه به پیام های سال های ۲۰۱۳و۲۰۱۴سازمان جهانی گمرک ، می توان دریافت که راه حل دستیابی به نوآوری ، ایجاد یک نظام مدیریت دانش، جهت کسب و تبادل و اشتراک گذاری (تسهیم) ایدههای جدید و تجربیات به دست آمدۀ قبلی در بین گمرکات داخلی و خارجی به منظور درک بهتر دانش ضمنی و آشکارِ هر کدام از آن ها و به کارگیری این دانش درغالب بسته های عملیاتی نوآورانۀ مورد تأکید دبیرکل سازمان جهانی گمرک در سال ۲۰۱۳بشرح ذیل و نیز نظام ارتباطاتیِ مورد تأکید در سال ۲۰۱۴می باشد(وب سایت گمرک ایران):
۱)بستۀ درآمدی (جمع آوری درآمدها)
۲)بستۀ رقابت اقتصادی (تسهیل تجارت)
۳)بستۀ اجرایی وانطباقی (اجرائیات وامنیت)
۴)بسته توسعه استراتژی (توسعه منابع انسانی وسازمانی)
در کشور ما نیز گمرک به عنوان یک سازمان تأثیرگذار در توسعه و بهبودِ وضعیت تجارت خارجی، علاوه بر ایفای نقش در عرصۀ سیاست‌گذاری اقتصادی و تأمین درآمد برای دولت، بطورمستقیم با مردم سروکار داشته و عملکرد آن می تواند موجب رضایتمندی یا عدم رضایت خدمت گیرندگان شود، از اینرو ناگزیر از انتخاب روشها و به کارگیریِ شیوه هایی است که بر بستر طرحهای خلاقانه و نوآور قرارداشته باشد، تا بتواند به انتظارات ذینفعان پاسخ دهد و به همین دلیل است که گمرک به عنوان یکی از محورهای طرح تحول اقتصادی تعیین گردیده است. علی رغم تلاش های فراوان درگذشته، برای ایجاد گمرک نوین، هنوز آن گونه که شایسته است این سازمان نتوانسته ازبسترهای نوآور وخلاقانۀ موجود به نحو مطلوب استفاده نماید.(ویژه نامه همایش روز جهانی گمرک ۴ و۵ بهمن ۱۳۹۱،ص۳) لذا برای اینکه سازمان بتواند ازاین بسترهای بالفعل و بالقوۀ موجود استفاده حداکثری را جهت تسهیل تجارت و ایجاد شفافیت بنماید میبایست نوآوری را در کنارِ مدیریت دانش ببیند.
با روی کار آمدن دولت تدبیر و امید و تشکیل اولین جلسۀ هیئت دولت(۲۷/۰۵/۱۳۹۲) متنی در قالب منشور اخلاقی و با سیزده بند قرائت گردید، که بارقههای از امید را جهت ایجاد نوآوری مبتنی بر مدیریت دانش درمیان آگاهان و دلسوزان این سازمان به وجود آورد. که در ذیل به آن اشاره می‌کنیم(خبرگذاری فارس خبرشماره ۰۰۱۴۳۹):
نخست در یکی از تعاریف منشوراخلاقی آمده است: «منشوراخلاقیات سازمانی مجموعه راه حلهایی است که عملکرد و اقدامات صحیح کارگزاران دولتی را به صورتی واضح و شفاف معین نموده و معیارهایی برای تصمیم گیری و انتخاب دراختیار آنان قرار میدهد.» اینکه دولتی در ابتدایِ کار، منشوری اخلاقی ارائه دهد و خود را ملزم به سر لوحه قرار دادن اصول اخلاقی در قالب منشور بنماید، کاری است بسیار پسندیده، که بایدآن را به فال نیک گرفت.
دوم، توجه دولت به مدیریت دانش درقالب دو بند از این منشور می‌باشد که به شرح ذیل تقدیم حضور میگردد:
بند ۱۰ منشور: «نظراتِ تخصصی مدیران قبلی، کارمندان، منتقدان و مشاوران مستقل خود را جویا شوم و به آن توجه ویژه کنم.»
استفاده از نظرات تخصصی مدیران قبلی نشان از روحیۀ تعامل و مشارکت مدیران سازمان و مدیران ارشد نظام دارد، زیرا که در بحث مدیریت دانش و موضوع اکتساب دانش، موضوع مهمی است و یکی از راه‌های کسب دانش، استفاده از تجربیات افرادی است که پیش از این با موضوع مواجه بودند.
وبند۱۳: «هر گاه به این جمع‌بندی برسم که توان لازم برای انجام مسئولیت را از دست داده‌ام مراتب را به رییس‌جمهور اعلام کنم و زمانی که می‌خواهم سازمان تحت مدیریت خود را تحویل مسئول بعدی دهم، تمام اطلاعات و تجربیات خویش را به جانشین خود منتقل کنم .»
در این بند شاهد توجه به بحث انتقال دانش هستیم که یکی از مراحل چرخۀ مدیریت دانش را تشکیل میدهد. در مرحلۀ انتقال، دانش توزیع میگردد. اینکه مدیری خود از نظر اخلاقی متعهد و ملزم به اشتراک دانش با مدیر بعدی خود می‌سازد اتفاقی شایسته است که اگر در مدیریت ارشد اجرایی نظام تحقق یابد قطعاً فعالیتهای مدیریت دانش را با مؤفقیت روبرو خواهد کرد. در فرهنگ اسلامی ما نیز بر بحث نشر دانش تأکید بسیاری شده است. مصداق آن حدیث «زکات علم ،نشر آن است» می‌باشد و دولت یازدهم نیز به درستی به آن توجه نموده است.
