جمع بندی،نتیجه گیری و پیشنهادات
۵-۱-مقدمه:
هدف این تحقیق ارتباط بین صادرات کارگاههای بزرگ صنعتی و بهره وری انرژی در این کارگاهها است. امروزه افزایش بهره وری انرژی به عنوان روشی موثر جهت دستیابی به رشد اقتصادی با توجه به کمیابی منابع تولیدی مطرح است و در این راستا ضرورت مطالعه عوامل موثر بر آن در حوزه تجارت به صورت اتخاذ سیاستهای تجاری نیز برجسته میگردد.با عنایت به تاکید برنامههای توسعه کشور بر ارتقای بهره وری انرژی و استراتژی رشد مبتنی بر صادرات،افزایش صادرات صنعتی،یکی از سیاستهای مناسب در این زمینه میباشد.

امروزه کشورهای مختلف با هر نظام اقتصادی،برای دستیابی به اهداف کوتاهمدت و بلند مدت؛به ویژه رسیدن به رشد و توسعه پایدار،خود را بینیاز از افزایش بهره وری انرژی ندانسته و همواره در پی دستیابی به شیوه های نوین در زمینهی ایجاد بهره وری انرژی و ارتقای سطح آن هستند.

افزایش بهره وری انرژی به عنوان روشی موثر جهت دستیابی به رشد اقتصادی با توجه به کمیابی منابع تولیدی مطرح است و در این راستا ضرورت مطالعه عوامل موثر بر آن در حوزه تجارت به صورت اتخاذ سیاستهای تجاری نیز برجسته میگردد.با عنایت به تاکید برنامههای توسعه کشور بر ارتقای بهره وری انرژی و استراتژی رشد مبتنی بر صادرات،افزایش صادرات صنعتی،یکی از سیاستهای مناسب در این زمینه میباشد.این مطالعه در تلاش است تا تاثیر صادرات بر بهره وری انرژی در کارگاه های بزرگ صنعتی در ایران را با روش پانل دیتا بررسی کند.

در فصل دوم چارچوب نظری وپیشینه‌ی پژوهش بیان گردید. در فصل سوم مدل مورد استفاده در این تحقیق ارائه شد. در فصل چهارم مدل برای صنایع مورد نظر تخمین زده شدند.در این فصل نتایج و دستاوردهای تحقیق بیان شده و پیشنهاداتی جهت استفاده سیاست گذاران و محققان آتی در این زمینه ارائه گردیده است.
۵-۲- پاسخ به فرضیه:
تحقیق حاضر در صدد آزمون اثر صادرات کارگاههای بزرگ صنعتی در ایران بر افزایش بهره وری انرژی در این کارگاهها بوده است. نتایج بدست آمده در تحقیق با توجه به فرضیه تحقیق را می‌توان اینگونه بیان کرد:
فرضیه:صادرات تاثیر مثبت و معناداری بر بهره وری انرژی در کارگاههای بزرگ صنعتی با کد دورقمی ISICدر ایران دارد.
براساس نتایج به دست آمده و با توجه به جدول (۴-۴) صادرات در سطح اطمینان۹۵% تأثیر مثبت ولی اندک بر بهره وری انرژی دارد. به طوری که یک درصد افزایش این متغیر درکارگاه های نه گانه صنعتی منجر به (۰٫۰۰۹) درصد افزایش دربهره وری انرژی در دوره مورد بررسی شده است. بدین معنا که مشارکت در تجارت بین المللی(از راه صادرات)،فشارهای رقابتی رابرای این صنایع در ایران افزایش نمیدهد و شرکتهای داخلی را مجبور به اتخاذ تکنولوژی های جدید و افزایش بهره وری نمیکند. به عبارتی ممکن است صنایع از ارز یارانه‌ای استفاده کنند و به جای واردات تکنولوژی و بهبود تولید به واردات همان کالاها روی آورده و فقط نقش توزیع کننده را داشته باشند. بنابراین پیشنهاد می‌گردد برای پرهیز از چنین نتایجی نرخ ارز همگام با تورم تعدیل، همچنین قیمت عوامل تولید تصحیح شود.
۵-۳-نتایج:
با توجه به مطالب بیان شده در فصل های گذشته وارائه آزمون ها و مستدلات کافی می توان به نتایج زیر پی برد:
در مدل اول :
اثر نسبت سرمایه به نیروی کارساده بر بهره وری انرژی مثبت ولی از نظر آماری معنادار نیست.
صادرات کارگاه‌های نه‌گانه صنعتی در سطح اطمینان۹۵% تأثیر مثبت ولی اندک بر بهره وری انرژی دارد.
نیروی کارماهررابطه ای منفی و معنی دار در سطح خطای ۱۰%بر بهره وری انرژی دارد.
واردات کالاهای سرمایهای (خرید یا تحصیل اموال سرمایهای خارجی) بر شاخص روی بهره وری انرژی صنایع در ایران اثر منفی دارد که البته از لحاظ آماری معنی‌دار نمی‌باشد.
باز بودن تجاری اثر منفی در سطح معنی‌داری ۹۹% برروی بهره وری انرژی صنایع نه‌گانه در ایران دارد.
واردات کالاهای سرمایهای (خرید یا تحصیل اموال سرمایهای خارجی) اثر منفی بر بهره وری انرژی صنایع در ایران دارد که البته از لحاظ آماری معنی‌دار نمی‌باشد.
نرخ موثر واقعی ارز، به عنوان یکی از متغیرهای تاثیرگذار،اثر منفی و معنی داری در سطح اطمینان ۹۵% بر بهره وری انرژی دارد.
و در مدل دوم:
اثر نسبت سرمایه به نیروی کار ماهر بر بهره وری انرژی مثبت و از نظر آماری معنادار می باشد.
اثر نیروی کار ماهر بر بهره وری انرژی مثبت و از نظر آماری معنادار می باشد.
۵-۴- خلاصه فصل:
این تحقیق به دنبال پاسخ این سوال است که آیا صادرات کارگاههای بزرگ صنعتی در ایران باعث افزایش بهره وری انرژی در این کارگاهها میشود یا خیر . رابطه بین رشد صادرات و رشد بهره وری یک موضوع بحثانگیز در سالهای اخیر بوده است.در واقع میتوان گفت که یک فرایند آموزش ضمن صادرات وجود دارد.صادرات به صورت یک کانال برای انتقال تکنولوژی از خارج به داخل عمل میکندو اثرات سرریز تکنولوژی در بقیه اقتصاد ایجاد می کند.افزایش در صادرات بهعنوان مثال از طریق بهرهبرداری از صرفهجوییهای ناشی از مقیاس،سطح بهره وری انرژی را افزایش میدهد.مباحث تکنولوژی اخیر مطرح میکنند که تجارت نهتنها،بهره وری انرژی را افزایش میدهد،بلکه نرخ رشد را از طریق اثراتش بر تکنولوژی افزایش میدهد.مشارکت در تجارت بین المللی،فشارهای رقابتی را افزایش میدهد.افزایش فشار رقابتی شرکتهای داخلی را مجبور به اتخاذ تکنولوژی های جدید و افزایش بهره وری میکند.
در این فصل پس از بیان و پاسخ به فرضیه تحقیق بر اساس نتایج حاصل از فصل چهارم،
پیشنهاداتی که برگرفته از نتایج این تحقیق است بیان شده و در پایان پیشنهاداتی برای مطالعات و تحقیقات بعدی در این زمینه ارائه گردیده است.
۵-۵ - پیشنهادات:
در زیر چند پیشنهاد اجرایی مرتبط با نتایج این پایان نامه و چندین پیشنهاد جهت تحقیقات بعدی ارائه گردیده است.
۵-۵-۱- پیشنهادات اجرایی:
۱-علی رغم مثبت بودن اثر سرمایه به نیروی کارساده بربهره‌وری انرژی و قابل تایید بودن از نظر تئوریکی، تأثیر محکم و قابل لمسی در نمونه مورد نظر مشاهده نمی‌شود. در نتیجه افزایش دانش نیروی کار، برگزاری آموزش‌های ضمن خدمت و بهبود تطبیق نیروی‌کار با سرمایه و تجهیزات مورد استفاده صنایع ،همچنین تجهیز بیشتر سرمایه و هدایت صحیح سرمایه و سرمایه‌گذاری می‌تواند مفید واقع شود.
۲-از طرفی صادرات کارگاه‌های نه‌گانه صنعتی تأثیر مثبت ولی اندک بر بهره وری انرژی دارد. و از طرف دیگر باز بودن تجاری اثر منفی برروی بهره وری انرژی صنایع نه‌گانه در ایران دارد. به صورتی که با یک درصد افزایش در این متغیر، بهره‌وری انرژی ۲۴/۰درصد کاهش می‌یابد. پس برهمکنش صادرات و واردات در جهت منفی بوده و تاثیر منفی بر بهره‌وری داشته است.
به عبارتی گسترش تجارت منابع را به فعالیتهایی که بیش ترین عملکرد را دارند،هدایت نمیکند. پس نیروی ضعیفی از طرف صادرات بهره‌وری انرژی را به جلو می‌راند و نیرویی از طرف واردات در جهت عکس عمل می‌کند. به عبارتی ممکن است صنایع از ارز یارانه‌ای استفاده کنند و به جای واردات تکنولوژی و بهبود تولید به واردات همان کالاها روی آورده و فقط نقش توزیع کننده را داشته باشند. بنابراین پیشنهاد می‌گردد برای پرهیز از چنین نتایجی نرخ ارز همگام با تورم تعدیل، همچنین قیمت عوامل تولید تصحیح شود.
۳-تاثیر منفی نیروی کار ماهر بر بهره‌وری صنایع به عنوان یکی از متغیرهای تاثیرگذار بر بهره وری انرژی، دلالت بر نقش ناموفق نیروی کار ماهر و آموزش دیده در این صنایع دارد، که می‌توان با سیستم تشویق مناسب انگیزه سودآوری صنایع را همگام با افزایش مطلوبیت کارکنان سازمان‌دهی کرد. پیشنهاد می‌گردد این گونه مشکلات(تطبیق نادرست تخصص‌های مختف در شغل‌های آن‌ ها، سیستم تشویق و تنبیه نامناسب و غیره) شناسایی شده و در جهت رفع آن اقدامات لازم صورت گیرد.
۵-۵-۲- پیشنهادات جهت تحقیقات بعدی:
بررسی دلایل عدم تاثیر تجارت بر بهره‌وری نهاده‌ها از جمله انرژی در ایران.
بررسی زیر ساخت های نهادی لازم اثر گذار بر بهره وری انرژی کارگاه‌های بزرگ صنعتی.
بررسی سیاست های بهینه پولی و مالی جهت تحقق اثرات مثبت اقتصادی آن در بهره وری انرژی.
بررسی هر چه بیشتر موضوع این تحقیق با استفاده کردن از تعداد بیشتری متغیرها در قسمت بهره وری انرژی.
منابع