این تعبیر نشان می دهد که «سخاوت »کفاره بسیاری از گناهان است!
-
- مولی الموحدین علی علیه السلام درباره تاثیر عمیق محبت در جلب قلبها می فرمایند: «مااستجلبت المحبه بمثل السخاء و الرفق و حسن الخلق،هیچ چیزی مانند سخاوت و مداراکردن و حسن خلق،جلب محبت نمی کند.[۵۳]
-
- رسول خدا صلی الله علیه و اله در این باره می فرمایند:«السخی قریب من الله قریب من الناس قریب من الجنه، سخاوتمند نزدیک به خدا،نزدیک به مردم و نزدیک به بهشت است.»[۵۴]
- در حدیث دیگری از امام صادق علیه السلام آمده است:«شاب سخی مرهق فی الذنوب احب الی الله عز و جل من شیخ عابد بخیل،جوان سخاوتمند آلوده به گناه،نزد خدا محبوبتراز پیرمرد عابد بخیل است »[۵۵]
به یقین این «سخاوت »سبب امدادهای الهی می شود و سرانجام آن جوان آلوده رانجات می دهد،ولی آن پیر عابد بخیل به خاطر بخلش در گناه فرو خواهد رفت.
- این بحث را با حدیثی از پیامبر اکرم صلی الله علیه و اله به عنوان حسن ختام پایان می دهیم:
«تجافوا عن ذنب السخی فان الله آخذ بیده کلما عشر،از گناه و لغزش سخاوتمند صرف نظر کنید،زیرا،هر زمان بلغزد، خداوند دست او را می گیرد(و نجاتش می دهد.)[۵۶]
از مجموع احادیث بالا،ارزش و اهمیت فوق العاده «سخاوت »در کلام پیشوایان اسلام مشخص می شود و نشان می دهد که کمتر فضیلتی با آن برابری می کند.
۹-۱-لا تَستحِ مِن إِعطاءِ القَلیلِ فإِنَّ الحِرمانَ أَقَلُّ منهُ.(حکمت ۶۷،ص۳۷۱شهیدی،ص۱۱۱۵فیض الاسلام،ص۴۷۹صبحی صالح، ٌ ۳۱۴)
از بخشش اندک شرم مدار،که محروم ساختن از آن اندک تر است.
۹-۲- مَن أیقَنَ بِالخَلَفِ جادَ با لعَطیَّۀِ.( حکمت۱۳۸، ص۳۸۶شهیدی، ص۱۱۵۲فیض الا سلام، ص۴۹۴صبحی صالح)
هر کس که عوض بخشش را باور دارد، در عطا گشاده دست گردد.
۹-۳- مَن یُعطِ بِالیَدِ القصیرۀ ِیُعطَ بالیدِ الطَویلۀِ.(حکمت۲۳۲، ص۳۹۹شهیدی،ص۱۱۸۹فیض الاسلام، ص۵۰۹صبحی صالح، ص۳۱۵)
آن کس که با کوتاه دستی ببخشد، او را بادست بلند(بخشش بسیار) می بخشند.
۹-۴- کُن سمحاً و لا تکُن مبذِّراً و لا تکن مُقَتِّراً.(حکمت۳۳،ص۳۶۶شهیدی،ص۱۱۰۳فیض الاسلام،ص۴۷۴صبحی صالح)
بخشنده باش، اما زیاده روی مکن! در خرج کردن اندازه نگاهدار، اما تنگ چشم مباش.
۹-۵- السّخا ما کانَ ابتدا ءً فأَمّا ما کانَ عن مَسألۀٍ فحیاءٌ و تذَمِّمٍ.( حکمت ۵۳، ص۳۶۹شهیدی، ص۱۱۱۲فیض الا سلام، ص۴۷۸صبحی صالح)
بخشش واقعی، بخشش بی خواهش است و بخشش در مقابل خواهش، یا از شرم و یا برای فرار از سرزنش است.
۹-۶- و لیس لِواضِعِ المعروفِ فی غَیرِ حقِّهِ و عند غیر أَهلهِ مِنَ الحظِّ فیما أَتی الاّ مَحمَدَۀُ و ثناءُ الأَ شرارِ و مقالۀُ الجهّا لَ ما دامَ مُنعِماً علیهم ما أَجوَدَیدَهُ وهو عن ذاتِ اللهِ بخیلُ.(خطبۀ ۱۴۲، ص۱۳۸شهیدی، صص۴۳۲-۴۳۱فیض الا سلام، ص۱۹۸صبحی صالح)
آن که نیکی را در (راه) ناحق آن و برای نا اهل آن انجام دهد، در آنچه کرده است، جز ستایش فرو مایگان و نیک گویی بد کرداران و گفتار نادانان – تا زمانی که به آنان نعمت می بخشد- بهره ای ندارد. چه دست بخشنده ای دارد، حال که در (راه) خدا بخیل است.
۹-۷- الکَرمُ أعطفُ مِنَ الرّحِمِ. (حکمت ۲۴۷، ص۴۰۱شهیدی، ص۱۱۹۵فیض الا سلام، ص۵۱۱صبحی صالح)
جوانمردی، مهر انگیز تر از خویشاوندی است.
| گر نماند از جود، در دست تو مال | کی کند فضل الهت پای مال؟ |
(بیت ۲۲۳۸، دفتر ۱، ص ۵۹۰)
اگر به واسطه بذل و بخشش، مال و دارایی ات تمام شود و دست خالی بمانی، فضل و کرم حق تعالی که میگذارد که تو پایمال شوی؟
| آن یکی جودش گدا آرد پدید | وان دگر بخشد گدایان را مَزید |
(بیت ۲۷۴۹، دفتر ۱، ص ۱۹۹)
بخشنده بر دو قسم است : یکی آن بخشنده ای که صبر کند تا گدایی به طلب و حاجتی نزد او آید و آنگاه به وی چیزی بخشد و دیگر آن بخشنده ای است که بدون درخواست گدا به او بسیار ببخشد (مقتبس از شرح ولی محمد اکبر آبادی، دفتر اول، ص ۱۹۹)
| جودِجمله از عوض ها دیدن است | پس عوض دیدن ضدِ ترسیدن است |
(بیت ۸۹۷، دفتر ۲)
بخشندگی و سخاوتمندی همهی سخاوتمندان بواسطه پاداشی است که در این کار مشاهده
می شود. بنابراین دیدن پاداش : بیم زوال مال و تلف شدن سرمایه را از بین می برد.
