شرحی از سود حسابداری

از دیدگاه عملگرایانه سود حسابداری را بدین گونه تعریف کردند: تفاوت بین درآمد تحقق یافته ناشی از معامله های دوره و بهای تمام شده تاریخی منقضی شده­ی مربوطه، تعریف مزبور بیانگر آن است که سود حسابداری دارای پنج ویژگی می­باشد:

1 . سود حسابداری مبتنی بر معاملات واقعی است که شرکت آنها را انجام داده است؛ سود حسابداری اساساً از تفاوت درآمد فروش کالاها یا ارئه خدمات با هزینه های لازم برای محاسبه سود از رویکرد معاملاتی استفاده می­ کند. این معامله یا داد و ستد می ­تواند درون سازمانی یا برون سازمانی باشد.

2 . سود حسابداری بر مبنای فرض دوره زمانی، بعنوان یک امر بدیهی، قرار می­گیرد و به عملکرد مالی شرکت در طی یک دوره زمانی مفروض اشاره دارد.

3 . سود حسابداری که بر مبنای اصل تحقق درآمد قرار دارد ایجاب می­ کند تا درآمد تعریف، انازه گیری و ثبت شود. به طور کل، اصل تحقق درآمد معیار یا آزمونی است برای شناسایی درآمد و بالنتیجه شناسایی سود.

4 . سود حسابداری ایجاب می­ کند که بهای جاری را بر حسب بهای تاریخی اندازه گیری کرد یعنی باید اصل بهای تاریخی را رعایت نمود. معمولاً یک دارایی بر حسب بهای تمام شده تاریخی ثبت می­ شود تا زمانی که فروش تحقق یابد، و در آن زمان هر نوع تغییر در ارزش شناسایی می­ شود از اینرو هزینه های جاری عبارتند از  دارایی های منقضی شده یا بهای تمام شده­ی اقلام خریداری شده ای که منقضی شدند.

5 . سود حسابداری ایجاب می­ کند که درآمد های تحقق یافته دوره، در رابطه با هزینه های مربوط مناسب، یا ذیربط مورد توجه قرار گیرند. از اینرو سود حسابداری بر مبنای اصل تطابق قرار دارد.

6 . اصولاً برخی هزینه ها، هزینه های دوره هستند که به درآمد تخصیص می­یابند و برخی دیگر بصورت دارایی به دوره بعد منتقل می­شوند. فرض بر این است که هزینه های دوره ( بهای تمام شده اقلام ) با درآمد های دوره تطبیق داده می­شوند، به دوره مزبور تخصیص می­یابند تا به طور بالقوه به صورت خدمات منقضی شده درآیند(سمیعی)

یکی از اهداف اصلی صورت های مالی گزارش اطلاعات درباره عملکرد مالی است. عملکرد مالی در برگیرنده منافع تحت کنترل واحد تجاری است. اطلاعات مربوط به عملکرد مالی در صورت سود و زیان و سود وزیان جامع ارائه می­ شود. اطلاعات در مورد عملکرد مالی و تغییر پذیری آن، برای پیش بینی ظرفیت واحد تجاری جهت استفاده موثر از منابع موجود آن و قضاوت درباره میزان اثر بخشی استفاده احتمالی از منابع اضافی توسط واحد تجاری، است. صورت های عملکرد مالی در قالب موارد زیر به اهداف گزارشگری مالی کمک می­نمایند:

الف . ارائه اطلاعات به استفاده کنندگان به منظور قادر ساختن ایشان در امر بررسی ارزیابی های قبلی از عملکرد مالی دوره های گذشته و در صورت لزوم اصلاح ارزیابی های آنها از عملکرد دوره های آتی.

ب . ارائه گزارشی از نتایج وظیفه مباشرت مدیریت به منظور قادر ساختن استفاده کنندگان به ارزیابی عملکرد گذشته مدیریت و ایجاد مبنایی جهت شکل گیری انتظارات آتی در مورد عملکرد مالی(سازمان حسابرسی،1387)

واحد های اقتصادی که با هدف کسب سود تاسیس می­گردند وظایفی بر عهده می­گیرند و فعالیت خود را تداوم می­بخشند. سهامداران و سرمایه گذاران با هدف کسب سود سهام یک واحد انتفاعی را خریداری می­ کنند و امکان فعالیت آن را موجب می­شوند اهمیت سود در شرایط کسب و کار بیشتر می­ شود. همچنین همگامی با تغییرات اقتصادی زمانی امکان پذیر است که واحد انتفاعی سود آور باشد(سمیعی به نقل از اقبالی ،88).